هر چند مبارزه با فرهنگ دلالی یک ضرورت اجتناب ناپذیر است اما قبل از آن باید ریشه ها و علل و عوامل بوجود آورنده این فرهنگ ناپسند شناسایی گردد.
برخی از عوامل اصلی ایجاد کننده فرهنگ دلالی عباراتند از :
1-ناکامی در تولیدمحصولات صنعتی و کشاورزی به دلیل بی توجهی به شاخصهای مزیت نسبی، حداکثر مجاز برداشت از منابع آبی و…
2-وجود عواملی همچون: انحصارات و رانت در بخش های دولتی و خصوصی که مانع رقابت سالم می گردند.
3-عدم حمایت موثر و کافی از تولیدکنندگان کالا و خدمات
4-تصدی گری و فعالیت های دولت و نهادهای منتصب به حاکمیت در بخش های اقتصادی
5-عدم آموزش های لازم و کافی به کودکان و دانش آموزان و سایر اقشار در زمینه راههای مبارزه با فرهنگ دلالی
6-عدم وجود زیرساخت های لازم و کافی در زمینه توزیع کالا و خدمات با کمترین واسطه
7-فساد اداری در بخش های دولتی و خصوصی
8-راحت طلبی و زیاده خواهی برخی از افراد سودجو(ریشه های فرهنگ دلالی)
